“Bài thơ về tiểu đội xe không kính” của nhà thơ Phạm Tiến Duật là một trong những tác phẩm thơ tiêu biểu, quan trọng nhất trong lĩnh vực văn học viết về đề tài chiến tranh. Đồng thời, đây cũng là một bài thơ cần ôn tập kĩ trong số các tác phẩm văn học ôn thi vào 10. Nhằm giúp các em hiểu sâu hơn về tác phẩm, trong bài viết này, các em cùng Kiênguru tìm hiểu bài thơ về biệt đội xe không kính!

Hệ thống kiến ​​thức hỗ trợ viết 9 bài thơ về tiểu đội xe không kính

Là nhà thơ đứng trong hàng ngũ Quân đội nhân dân Việt Nam, Phạm Tiến Duật đã đưa tinh thần “Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước/ Lòng phơi phới hướng tương lai” vào từng trang thơ, văn xuôi của mình để tái hiện. Hiện thực chiến tranh đồng thời thể hiện tinh thần lạc quan, yêu đời. “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” là một trong những tác phẩm thể hiện rõ nhất tinh thần đó của ông.

Tác giả

– Tên khai sinh: Phạm Tiến Duật

– Sinh năm 1941, mất năm 2007

– Quê quán: huyện Thanh Ba, tỉnh Phú Thọ

Phạm Tiến Duật là một trong những nhà thơ tiêu biểu của thời chống Mỹ

– Trong sự nghiệp sáng tác của mình, Phạm Tiến Duật đã sở hữu những tập thơ lớn gồm:

• Tập thơ “Trăng lửa” (1970)
• Tập thơ “Hai đầu núi” (1981)
• Tập thơ “Vầng trăng và ngọn lửa” (1983)
• Tuyển thơ “Thơ Một Chiều” (1994)
• Tập thơ “Nhóm lửa” (1996)
• Sử thi “Tiếng bom và tiếng chuông chùa” (1997)

– Phong cách nghệ thuật thơ Phạm Tiến Duật:

• Thơ Phạm Tiến Duật được các nhà phê bình nghệ thuật đánh giá cao và có nhiều nét độc đáo như: giọng thơ sôi nổi, trẻ trung, vừa mang chất “tinh nghịch” của người lính trẻ, vừa mang nhiều ý nghĩa sâu sắc. .
• Thơ ông tập trung khắc họa hình ảnh thế hệ trẻ trong cuộc kháng chiến chống Mỹ thông qua hình ảnh những người lính, những nữ thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn gian khổ, ác liệt.
• Phạm Tiến Duật vừa tham gia chiến đấu với tư cách một người lính, vừa quan sát cuộc chiến với tư cách một phóng viên mặt trận nên thơ ông vừa mang hơi thở thời đại, vừa có khí phách hiên ngang, bụi bặm của một người lính. thời chống Mỹ.

Công việc

Hoàn cảnh sáng tác

– “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” được viết năm 1969, sau đó được in trong tập thơ “Trăng lửa”, xuất bản năm 1970. Đây là thời kỳ cuộc kháng chiến chống Mỹ đang diễn ra vô cùng ác liệt. khắc nghiệt ở cả hai miền Nam Bắc.

Ý nghĩa nhan đề “Bài thơ về tiểu đội xe không kính”

– Đây là một tác phẩm văn học có nhan đề khá dài và đặc biệt: “Bài thơ về tiểu đội xe không kính”. Tưởng như nhan đề bài thơ đã thừa khoảng trống ở hai chữ “bài thơ”, nhưng chính điều đó lại thu hút người đọc bởi sự lạ lẫm, độc đáo. Hình ảnh những chiếc xe không kính càng được chú trọng hơn khi tác phẩm được đặt tên như vậy.

– Hai chữ “thơ” như một nét thơ nhấn mạnh trong một tác phẩm viết về chiến tranh, nhấn mạnh chất thơ trong cuộc sống chiến đấu vô cùng khắc nghiệt, đồng thời là chất thơ trong tâm hồn của những người lính “đồng da sắt”.

Tên tác phẩm thể hiện niềm tự hào của tác giả về những người lính lái xe trên tuyến đường Trường Sơn. Cuộc sống dù nghèo khó, khắc nghiệt đến mấy nhưng họ vẫn luôn lạc quan, dũng cảm vượt qua.

– Mục đích đưa hình ảnh “đội xe không kính” vào nhan đề bài thơ:

• Miêu tả hiện thực trên tuyến đường Trường Sơn trong những năm kháng chiến chống Mĩ cứu nước.
• Trình bày đối tượng tiêu biểu, tái hiện hiện thực vô cùng cam go, ác liệt của chiến tranh.
• Ca ngợi vẻ đẹp của người lính lái xe với lòng quả cảm, ý chí, nghị lực và sự kiên cường trong hành trình lái xe vượt Trường Sơn.

Bố cục bài thơ về tiểu đội xe không kính

Bài thơ được chia làm hai phần với những nội dung chính sau:

– Phần I: 2 khổ thơ đầu: từ “Không kính không phải vì xe không có kính…” đến “…Như sa, như lao vào buồng lái”

Nội dung chính: Dáng điệu thư thái, kiêu hãnh của người lính khi lái những chiếc xe không kính

– Phần II gồm 6 khổ thơ còn lại: từ “Không có kính thì có bụi,…” đến “….Miễn là có tấm lòng trên xe”

Nội dung chính: Hình ảnh người lính lái xe trên đường Trường Sơn

Trong đó:

Câu 1,2: Dáng điệu ung dung tự hào của anh bộ đội khi điều khiển xe không kính

Câu 3,4: Tinh thần lạc quan, hăng hái và bất chấp khó khăn, nguy hiểm của người lính

Câu 5,6: Tình đồng chí, đoàn kết cao cả của người lính lái xe dọc Trường Sơn

Khổ thơ cuối: Lòng yêu nước, ý chí chiến đấu và lí tưởng cách mạng của người lính

II. Hướng dẫn soạn 9 bài thơ về tiểu đội xe không kính

Câu hỏi 1:

Sự khác biệt trong tiêu đề của bài thơ là:

• Số chữ trong nhan đề dài hơn bình thường, vô cùng độc đáo và thể hiện rõ dụng ý nghệ thuật của nhà thơ.
• Nhan đề gợi chủ đề và nội dung bài thơ: Hình ảnh xe không kính và người chiến sĩ trên tuyến đường Trường Sơn trong kháng chiến chống Mỹ.
• Nhan đề có chữ “bài thơ” nghe có vẻ thừa, nhưng thực ra là để tăng tính hiện thực cho tác phẩm.

Câu 2:

Những người lính lái xe trên tuyến đường Trường Sơn được Phạm Tiến Duật khắc họa rất nổi bật với tư thế và phong thái rất mạnh mẽ, hào hoa.

• Tư thế: nhàn nhã, trang nghiêm ngồi trong buồng lái (“Bắt buồng lái ta ngồi”).
• Thái độ: Ngang tàng, lạc quan, coi thường hiểm nguy, vất vả (mưa bụi, ướt áo, vỡ kiếng, hỏng xe, trầy cốp, thủng nóc,..).
• Tâm hồn lãng mạn, yêu đời trước gian khổ.

Họ là những gương mặt tiêu biểu của thế hệ trẻ Việt Nam thời chống Mỹ cứu nước.

Câu 3:

Giọng thơ đều đều, pha chút nghịch ngợm nhưng rất phù hợp để miêu tả tư thế, phong thái của những người lính lái xe trên tuyến đường Trường Sơn gian khổ. Ngôn ngữ giản dị gần gũi với lời ăn tiếng nói hàng ngày, như một lời đối thoại từ trái tim đến trái tim:

“Không có kính không phải vì xe không có kính

Bom đạn rung kính bể tan rồi”

Câu 4:

Cảm nhận về hình ảnh người lính lái xe:

• Vẻ đẹp của người chiến sĩ lái xe với dáng hiên ngang ung dung, tự tin, đằm thắm (“Bình yên buồng lái ta ngồi/ Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng”).
• Vẻ đẹp của họ làm nên một bức chân dung tinh thần của người lính bất chấp mọi gian khổ, nguy hiểm.
• Họ có một tình đồng chí, đồng đội cao đẹp.

III. Luyện tập

Câu 1 trang 133 sgk ngữ văn lớp 9 tập 1

Học sinh thuộc lòng bài thơ

Câu 2 trang 133 sgk ngữ văn lớp 9 tập 1

Cảm xúc ấn tượng của người chiến sĩ lái chiếc xe không kính trên đường Trường Sơn được tác giả Phạm Tiến Duật khắc họa chân thực, sinh động:

Họ thấy gió trong mắt cay xè, gió lùa vào buồng lái làm mắt người lính cay xè.

Họ nhìn thấy những con đường dài thẳng tắp chạy thẳng đến trái tim, những vì sao và những cánh chim.

Nghệ thuật được tác giả sử dụng nhiều là nghệ thuật phóng đại, ẩn dụ khiến hình ảnh người lính trở nên rõ nét, chân thực hơn.

IV. Kết luận

Trên đây là toàn bộ nội dung bài văn “Những bài thơ về tiểu đội xe không kính” của Phạm Tiến Duật. Hi vọng với những nội dung mà Kienguru tổng hợp trên đây, các em đã có thêm tự tin trước kì thi học kì cũng như kì thi vào lớp 10 sắp tới!